Wijsheid over geld en zakendoen

Hoe de Kabbala een oplossing biedt in een nieuw tijdperk van handel en geldzaken

Geïnspireerd op het boek “De Kabbala van geld, van Rabbi N. Bonder”.

De Kabbala, de mystieke en esoterische kant van het jodendom, heeft prachtige inzichten over geld en het verwerven van inkomen in bredere zin. Het gaat in op de diepere betekenis van geld en zakendoen. Deze oude wijsheden zijn actueler dan ooit omdat het kapitalistische systeem tegen haar beperkingen aanloopt. Met de inzichten van de Kabbala kunnen we bouwen aan een nieuw systeem van handel en geldzaken. Dus zakendoen 3.0. Laat je in dit artikel verrassen door de eeuwenoude wijsheden.

Toevalligerwijs kreeg ik het relatief kleine boekje in handen over de Kabbala. Al snel zag ik dat dit boek prachtige wijsheden over geld en handel bevatten. En dat voor twee euro. Twee euro voor onbetaalbare inzichten die ik in dit artikel graag wil delen.

---

 

Een evenwichtige markt

In vroegere tijden was de handel simpel: je ruilde een paar kippen voor een geit. Met de introductie van geld als ruilmiddel is er een complex systeem van handel en bezit ontstaan. Bij het betreden van deze ‘markt’ van transacties (en dat doet iedereen die koopt, verkoopt of werkt voor inkomen) is het essentieel dat er wijs wordt gehandeld. Er komt veel verantwoordelijkheid bij kijken.

Wanneer in de markt, net als in de natuur, het recht van de sterkste geldt dan ontstaat er onevenwichtigheid. Hoe minder een markt ontwikkeld is, des te dichter die bij de primitieve natuur staat. Directe belangen staan dan voorop zodat de markt wordt vergiftigd. Door het element verantwoordelijkheid toe te voegen kan er een evenwichtige markt ontstaan, volgens de Kabbala.

En hoe staan we er nu voor? Kunnen we stellen dat we een goed ontwikkelde markt hebben? Nee! De constatering is dat nog steeds een klein deel van de mensen het grootste deel van het bezit en het inkomen verwerft. Miljoenen mensen leven onder de armoedegrens. Daarnaast holt ons ecosysteem hard achteruit. Dit toont het failliet aan van ons huidige kapitalistische systeem.

 

De win-win factor

Een belangrijke goeroe in ondernemersland, Stephen Covey, schreef er al over: de win-win factor. Probeer bij het zakendoen altijd te streven naar de grootst mogelijke winst voor beide partijen. De Kabbala gaat nog een stap verder. Deze stelt dat je moet streven naar de grootst mogelijke winst voor de één, de grootst mogelijke winst voor de ander én het kleinst mogelijke verlies voor de rest van de wereld. En onder de rest van de wereld wordt niet alleen andere mensen verstaan, maar ook het ecosysteem.

Dit is hoe de factor verantwoordelijkheid invulling krijgt.  

 

“Het is ieders plicht om de rijkdom te vergroten van ieder om ons heen”

 

Deze stelling is waar het allemaal om draait. Met rijkdom bedoel ik trouwens niet alleen materieel bezit. Kwaliteit van leven valt hier namelijk ook onder.

 

De 4 werelden

De Kabbala spreekt over 4 ‘werelden’ als het gaat om rijkdom of gebrek.

1. Stoffelijke wereld
2. Emotionele wereld
3. Geestelijke wereld
4. Spirituele wereld

Nu is het zaak om rijkdom te creëren in alle 4 werelden, voor jezelf, maar ook voor anderen. Veel mensen zijn vooral bezig om zoveel mogelijk bezit te vergaren.

Neem de gierige vrek Ebenezer Scrooge uit het bekende kerstverhaal van Charles Dickens eens als voorbeeld. Kunnen we stellen dat deze man rijk was in de andere werelden dan de stoffelijke? En zorgt hij voor rijkdom voor anderen in alle 4 werelden? Pas als hij tot inzicht komt gaat hij voor rijkdom voor anderen zorgen. En tevens voor zichzelf in wereld 2, 3 en 4.

 

Creëren van gebrek

Stel je koopt een mooie broek bij een kledingzaak. Jij geniet van de broek, de kledingzaak en het kledingmerk verdienen eraan. Win-win toch? Maar als we hier eens wat beter naar kijken en we constateren dat het kledingmerk zijn broeken in het verre oosten fabriceert. In fabrieken waar mensen voor een hongerloon de hele dag geestdodend werk moeten doen. En waar bij het fabricageproces veel giftige afvalstoffen in het milieu terechtkomen.

In dit voorbeeld is er sprake van een win-win situatie voor enkelen in de markt, terwijl er voor anderen en het ecosysteem een tekort wordt gecreëerd. Hier hebben jij, de kledingzaak en het kledingmerk een verantwoordelijkheid in. En dat is wat de Kabbala wil zeggen: als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt ontstaat er rijkdom voor iedereen. In alle werelden.

 

Geld is bevroren arbeid

 

Of het nu gaat om het maken van producten of het aanbieden van diensten, altijd speelt de factor arbeid een rol. Geld is dus gelijk te stellen aan ‘bevroren arbeid’. De waarde van iets wordt bepaald door vermenigvuldiging van de volgende 3 variabelen:

• Hoeveelheid werk
• Aantal eenheden denkwerk/technisch vernuft
• Hoeveelheid lichamelijke inspanning

Door bepaalde variabelen buitensporig hoog vast te stellen ontstaat er onevenwichtigheid (zoals inflatie) in de markt. Er zijn grenzen aan de waarde van arbeid. Als deze grenzen niet worden gesteld wordt er aan één enkel persoon onevenredig veel geld toebedeeld. Vals geld, volgende de Kabbala.

Neem topsporters als voorbeeld. Aan hun vernuft worden overdreven waarden toegekend. Een vorm van vals geld productie. Als maatschappij hebben wij de zorg om deze excessen te voorkomen.

 

Verspilling van tijd

Mensen zijn pas echt rijk als zij:

De hoogste levensstandaard verwerven

……zonder een schaarste te veroorzaken voor zichzelf of voor anderen

…………..als zij hun verantwoordelijkheden op zich nemen

………………….als zij niet meer levensonderhoud vragen van de natuur dan zij werkelijk nodig hebben

…………………………als zij tijdverspilling vermijden.

 

Een mooie beschrijving van waarachtige rijkdom!

Onder tijdverspilling wordt verstaan dat iemand meer werkt dan hij/zij nodig heeft om in zijn levensonderhoud te voorzien. Immers met die tijd ontneem jij een ander tijd om in zijn levensonderhoud te kunnen voorzien. Maar er zijn meer gevolgen.

Mensen die reeds rijk zijn of ruim voldoende inkomen genereren verspillen een deel van hun tijd om nog meer rijkdom te vergaren. Ze raken bezeten van bezit. En hier geldt: hoe meer er overbodig gewerkt wordt des te minder voldoening dit oplevert. De gevolgen zijn depressie, burn out en emotionele armoede. En dat is een prijs die de markt, de gemeenschap, moet betalen.

Het is beter om deze overbodige werktijd te besteden aan zaken die zelfinzicht of persoonlijke groei opleveren. Daarnaast kun je anderen bijstaan die grote moeite hebben om een fatsoenlijk bestaan op te bouwen. Dan verrijk je jezelf en een ander, niet alleen materieel.

 

Diefstal

Bij diefstal denken we in de eerste plaats aan het gewelddadig afnemen van iets dat ons niet toebehoort, een strafbaar feit. De Kabbala noemt nog een andere vorm van diefstal, namelijk het ‘onthouden’. Deze vorm van diefstal is niet strafbaar, maar heeft wel een negatieve invloed op de stroom van rijkdom in de markt. Helaas maken velen zich hier schuldig aan. Vaak onbewust. Ik zal dit verduidelijken aan de hand van een aantal vormen van onthouding.

 

• Diefstal van tijd

Wanneer iemand de aankondiging van een reeds genomen besluit zonder reden uitstelt verspillen we tijd van anderen. Door respectloos om te gaan met andermans tijd verarmen we de markt.

 

• Diefstal van informatie

We hebben de verplichting om kennis met anderen te delen, voor zover die ander winst maakt en wij geen verlies lijden. Hoe vaak komt het niet voor dat mensen schade oplopen (op diverse vlakken) doordat relevante informatie wordt achtergehouden? In het Nederlandse recht wordt hier reeds uiting aan gegeven door de wettelijke informatieplicht van partijen. Zo staat met name de consument diverse juridische maatregelen ter beschikking als de wederpartij in deze plicht verzuimt.

 

• Een struikelblok voor een blinde

Een blinde is iemand wiens ‘visie’ minder ver reikt dan de onze. Dit schept extra verantwoordelijkheid voor degene met de ruimste visie. Een mooi voorbeeld is het verkopen van wapens aan criminelen of het verkopen van alcohol aan een alcoholist. Of geld lenen aan iemand die niet met geld kan omgaan. In deze gevallen is degene die zich bewust is van de grote kans op negatieve gevolgen van de transactie het meest verantwoordelijk.

De zorg voor goed opgestelde contracten valt ook onder deze categorie. Slecht opgestelde contracten leveren veel schade op voor de markt in de vorm van diefstal, tijdverlies en conflicten.

 

• Diefstal van reputatie

Hier wordt niet laster bedoeld, wat een strafbaar feit is. Het gaat hier om het verspreiden van feitelijke informatie die een ander in een kwaad daglicht stelt. Hier ligt de verantwoordelijkheid zowel bij degene die kwaadspreekt als degene die daarnaar luistert.  De verspreiding van negatieve geruchten kan flinke schade opleveren voor degene waarover gesproken wordt.

Conclusie: gebruik je wijsheid en neem je verantwoordelijkheid om dit soort diefstal tegen te gaan. Anders zullen het aantal ‘blinden’ alleen maar toenemen.

 

Bezeten van bezit

Echte rijkdom is om niet bezeten te zijn van de wens om zoveel mogelijk materiële rijkdom te vergaren. Deze obsessie verarmt ons leven. Een goede remedie tegen deze bezetenheid is: geven. Hoe fijn voelt het niet om anderen royaal te belonen of cadeau’s te geven?

Hoe vaak staan we niet te aarzelen om een rekening te betalen terwijl de tegenprestatie al is verricht? Alsof het langer vasthouden van de rekening ons rijker doet voelen. Betaal je rekeningen op tijd en beeld je in dat je de ander erg blij maakt met dit geld. Dit verrijkt de markt.

Bezit onnatuurlijk lang vasthouden vermindert de stroom van levensonderhoud op de markt. Door de circulatie van bezit te stimuleren vinden we al snel manieren om onze rijkdom te vernieuwen. De ene vorm van bezit (bijvoorbeeld geld) omzetten in vormen van bezit die onze rijkdom moeten illustreren (bijvoorbeeld een jacht) valt niet onder de gewenste circulatie van bezit. Let hierbij op je motieven.

 

Weten wat je behoeften zijn

Er is zelfkennis voor nodig om te weten wat je werkelijke behoeften zijn. Gericht vragen om wat je daadwerkelijk wilt maakt iets magisch los. Je zult zien dat je wensen dan heel snel vervuld worden. Het is een verspilling van tijd en energie door onze wensen vooral te richten op materieel gewin.

Inherent hieraan is dat veel mensen dingen niet op waarde weten te schatten. Ze betalen veel voor dingen van weinig waarde en willen weinig betalen voor dingen van veel waarde. Ook hier weer een verspilling van tijd, maar ook onze levenslust lijdt hieronder. Immers het ontbreekt je aan dingen die van waarde voor je zijn, terwijl de overvloed aan dingen die je wel hebt je geen voldoening schenken.

 

Leningen en rente

Het verstrekken van leningen is een manier om armoede tegen te gaan. Renteloze leningen zijn een prachtig middel om behoeftigen de kans te geven een bestaan op te bouwen. Elke land zou hier invulling aan moeten geven.

Helaas zijn renteloze leningen geen stimulans van geldbezitters om uit te lenen. Zij willen rente zien als compensatie voor risico van niet terugbetaling en de beperking om het geld er anders in te investeren.

De Kabbala noemt als mooi alternatief voor lenen de investeringsvennootschap. Op deze manier is de geldverstrekker als vennoot betrokken bij de onderneming van een ander. Hij deelt dan mee in de winst of het verlies van de onderneming. Zo wordt het kapitaal passend beloond op de markt, afhankelijk van de mate van het voortbrengen van welvaart.

 

Waarachtige prijzen

De Kabbala zegt het volgende over de prijsstelling van een product:

 

“Wanneer de prijs van een product meer dan 1/6 afwijkt van de waarde daarvan, dan is er sprake van bedrog.”

 

Bij een groter prijsverschil dient een verkoper dit te rechtvaardigen, bijvoorbeeld als het gevolg van kwaliteitsverschillen. Buitensporige prijzen vragen in tijden van grote behoeftigheid is ook een vorm van diefstal. De klant heeft dan immers geen keuze.

Het gerommel met prijzen zorgt voor veel oneerlijkheid en uitbuiting in de markt. Hier ligt een belangrijke verantwoordelijkheid bij verkopers. Zij dienen ‘eerlijke’ prijzen te hanteren. En zeg nou zelf: word je werkelijk blij van het hanteren van onredelijke prijzen?

Nog een ander aspect bij het stellen van prijzen is de kosten van het milieu die ontstaan bij het fabricageproces. De kosten voor de schoonmaak van de lucht of de rivieren zou verdisconteerd moeten worden in de prijs. De consument betaalt op deze manier mee aan de schoonmaak van het milieu en wordt daarin als medeverantwoordelijke betrokken.

Wees alert op heel scherp geprijsde goederen. Zij zorgen vaak voor valse waarden in de markt. Zijn alle ‘kosten’ wel meegenomen? En wellicht zijn er gezondheidsbedreigende goedkope ingrediënten toegevoegd. Het gezegde goedkoop = duurkoop gaat heel vaak op.

Producten waarachtig prijzen, het is soms een uitdaging, maar ga er in ieder geval mee aan de slag.

 

Investeer in rijkdom

Materiële rijkdom is een zware last. Tijden van voorspoed en tegenspoed volgen elkaar op zodat het risico van verlies of verval van bezit altijd op de loer ligt. Spirituele rijkdom zoals grote wijsheid kun je nooit verliezen. Ook het schenken van je wijsheid aan anderen vermindert niet jouw bezit daarvan.

Door te investeren in groei in alle 4 werelden van rijkdom, de stoffelijke, de emotionele, de geestelijke en de spirituele wereld kun je groeien naar ‘waarachtige rijkdom’. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen.